Hai algunhas semanas volvemos do segundo encontro do proxecto Mommas Coffee que esta vez realizouse nunha preciosa localidade de montaña en República Checa. Como sempre regresamos cheas de enerxía e felices de gozar da compañía de tantas mulleres e nais extraordinarias. Esta vez, decidimos dedicar tempo a reflexionar colectivamente sobre un reto tan importante para a humanidade en xeral e para as nais en particular, como é a protección do medio ambiente e a mitigación do cambio climático. Non soamente enfocámonos nas grandes medidas a nivel político global que deberían tomarse para enfrontar este reto, senón particularmente, en que podemos facer dentro de cada unha das nosas familias para ser parte da solución. Acabamos cunha lista moi grande de iniciativas grandes e pequenas, moitas delas que xa se implementan nas familias das nosas participantes. Quixésemos compartilas co obxecto de que máis familias sómense a este desafío.
Construción:
Se nos atopamos nesa fase tan importante para unha familia como é construír a súa casa, deberiamos considerar medidas de deseño que nos poden axudar a reducir o noso consumo de recursos. Por suposto que algunhas destas medidas poden ter custos adicionais importantes, pero outras só requiren de certa planificación previa e todas elas terán efectos importantes na nosa saúde, o noso aforro económico e no noso impacto sobre o planeta. As posibilidades de construír un fogar máis eficiente van desde as casas pasivas, ata medidas máis sinxelas que poden axudalas a ser máis sustentables como illamentos eficientes, ventilación adecuada sen necesidade de perdidas de calor (pozos canadenses), integración de enerxías renovables, construción de depósitos para auga de choiva, etc.
Consumo de auga:
As oportunidades de reducir o consumo de auga na nosa casa son moitas. Desde as moi coñecidas como limitar o tempo da ducha ou pechar a billa mentres nos cepillamos, ata outras máis innovadoras como seleccionar as plantas do xardín en función da súa demanda de auga. Por exemplo, o céspede normalmente require de moita auga para manterse en bo estado todo o ano, pero podemos utilizar variedades máis resistentes á seca ou optar por outro tipo de vexetación para estas zonas. Tamén podemos implementar a rega por goteo para o noso xardín/horta e/ou depurar augas grises para este fin. Doutra banda tamén é importante adquirir electrodomésticos como lavalouzas e lavadoras de roupa que sexan eficientes no uso de auga.
Transporte e consumo de enerxía:
Debemos potenciar o uso de transporte público sempre que as condicións de accesibilidade da nosa localidade permítano, así como promover os desprazamentos a pé e o uso de bicicletas. Tamén podemos optar por vehículos eléctricos se é posible e apoiarnos na comunidade para reducir os gastos en mobilidade, por exemplo realizar traxectos en conxunto con veciños etc. Manter as luces apagadas cando non están en uso é imprescindible para o aforro de enerxía, pero tamén podemos potenciar o uso de fontes enerxéticas máis limpas para os nosos sistemas de calefacción e adquirir electrodomésticos de baixo consumo.
Alimentación:
Con respecto á alimentación temos moitas opcións para reducir a produción de refugallos e o consumo de recursos. O rango é moi amplo e podemos desde optar polo vegetarianismo ata simplemente reducir a compra de carne de produción industrial (que require de grandes cantidades de auga). En todo caso sempre é mellor optar por produtos locais con menos custos de transporte e/ou cultivar ou criar parte dos nosos alimentos. Algúns xestos moi sinxelos como producir en casa os nosos iogures reduciría incriblemente a produción de plásticos. Todas estas medidas, ademais de diminuír o noso impacto sobre o medio ambiente tamén mellorarían a nosa saúde e calidade da nosa alimentación.
Redución de refugallos:
En casa tamén podemos traballar na redución de residuos. Por exemplo, utilizar bolsas de tea para a pesada das froitas e verduras no supermercado, usar botellas e fiambreras de cristal, realizar bazares ou intercambios de roupa, así como reutilizar os materiais da mesma para fabricar cousas novas. Outra medida importante, que ademais melloraría a nosa saúde, é reducir o uso de produtos químicos na limpeza persoal e do fogar, podemos elaborar produtos propios como xabón, suavizante, shampoo, pasta de dentes etc. A utilización de cueiros de tea ou biodegradables aforraría tamén anualmente grandes cantidades de refugallos de lenta degradación. As posibilidades de reciclaxe e reutilización do papel e cartón é case infinita. Finalmente, ademais de reducir a produción de refugallos é importante a correcta separación e disposición dos mesmos para incrementar as súas posibilidades de reciclaxe. Neste sentido a separación e aproveitamento dentro de cada fogar da materia orgánica para a produción de compost é unha acción sumamente útil.
As medidas que presentamos neste artigo non pretenden ser exhaustivas e evidentemente cada familia debe optar por unhas ou outras dependendo das súas posibilidades e circunstancias particulares. Con todo, pensamos que todos xuntos como sociedade global debemos dar pasos cara a adiante na protección e conservación do medio ambiente principalmente polo ben dos nosos fillos. É por isto que cremos que unha das recomendacións máis importantes para cambiar a actitude da humanidade ante o planeta é brindar entretemento real e na natureza para os nenos, que aprendan a valorala e coñecela. É o noso exemplo máis a educación que podemos ofrecer aos nosos fillos o que pode facer que a humanidade futura teña unha actitude máis respectuosa co noso medio.
Autor: Claudia Lorena Quan Rodas, Sonia Vázquez